Słynne i opuszczone

Umierając ósmego kwietnia 1918 roku w miejscu swojego ślubu miał za sobą ciekawe życie – stypendialny pobyt w Paryżu, historia i historia sztuki zamiast wymuszonego i wyuczonego prawa, zakładane czytelnie, podróże po Grecji i prowadzone wykłady na temat jej sztuki i kultury na ASP w Krakowie, pobyt w Pradze, roczna dyrekcja teatru im. Słowackiego i wiosenne zapalenie płuc, które doprowadziło go na Rakowicki Cmentarz. 48 lat życia, z którego po dziś dzień w narodowej pamięci Polaków zostało jedno – wesele. Lucjan Rydel. Ona, Jadwiga Mikołajczykówna, 17-letnia, młodsza od niego o 13 lat i chłopka. On poeta i dramatopisarz. 20 listopada 1900 roku Tetmajerowie użyczyli swojego domu na weselne przyjęcie, a przyjaciel pana młodego stał oparty o framugę drzwi, przyglądał się tańczącym parom, słuchając rozprawiających o polityce i spoglądał na litografię obrazu Matejki „Wernyhora”. Wyobraźnia podsuwała mu obraz wróża wchodzącego do izby i wzywającego do walki o niepodległość. Stanisław Wyspiański tej nocy powołał do życia najważniejsze dzieło epoki Młodej Polski „Wesele”.

I tak podkrakowska wieś Bronowice Małe na zawsze weszła do historii polskiej literatury. Dzisiaj jest dzielnicą Krakowa i niewiele ma wspólnego z rolnictwem. Napotykamy wprawdzie chałupy z dawnej epoki, opuszczone, z lekką trwogą wyczekujące swojego losu na trasie XXI wieku. Śliczne, pomalowane w niebieskie kwiaty, okiennice. Aż dziw bierze, że naprawdę są osierocone. Mijając zamkniętą na cztery spusty bramę prowadzącą do Tetmajerówki (dworek, do którego Tetmajerowie przeprowadzili się dwa lata po weselu Rydla) docieramy do Rydlówki, której brama stoi otwarta na oścież. Nie zastanawiając się zbyt długo wchodzimy do środka. Parę samochodów i widoczny budowlany chaos nie zapowiadają dobrze wizyty w mającym znajdować się tutaj muzeum. Okazało się, że prowadzone od 1969 roku przez PTTK Regionalne Muzeum Młodej Polski zostało w 2014 roku zamknięte. Rok później Rydlówkę przejęło Muzeum Historyczne Miasta Krakowa na mocy porozumienia z rodziną Rydlów i właśnie trwa remont. Podobno mieszka w domu ktoś z rodziny, a już jesienią ma nastąpić ponowne uroczyste otwarcie. Dokładnie w 118 rocznicę wesela. Dzień później corocznie odbywa się impreza pod nazwą „Osadzenie chochoła”, która to tradycja zapewnia krzakowi róży zimowe ciepło.

W Bronowicach zaglądamy jeszcze do opuszczonej rezydencji rodziny Wójcików, która służyła chyba do niedawna za gastronomiczny lokal. Rezydencja była i jest nadal piękna, metalowy płot z nazwą Gritzner (była niemiecka fabryka produkująca maszyny do szycia, rowery i motory), nawiązania do słynnego wesela w postaci rogu na ścianie i chochoła, ale i stos zielonych butelek po piwie oraz talerze z kocią karmą. Razem z niewidoczną Tetmajerówką i opuszczonymi chałupami to jednak trochę smutny widok.

Od Bronowic Małych do Mydlnik ciągnie się przez 10 km Trasa Kulturowa, która przebiega w pobliżu 40 historycznych obiektów, na którą my nie mieliśmy czasu, ale może ktoś z czytających się wybierze:)

Zdjęcia (17)

Komentarze (2)