Pokonując wieczną zmarzlinę

Wszystko jest oryginalne. Cały statek, przystosowany do pływania wśród lodów kształtem, który powodował, że był pod naciskiem owegoż wypychany do góry, starannie ocieplony, z podnoszonym sterem i śrubą oraz wyposażeniem z czasów najsłynniejszych wypraw polarnych:

1893 – 1896 dowodzonej przez Fridtjofa Nansena,

1898 – 1902 dowodzonej przez Ottona Sverdrupa

i

1910-1912 dowodzonej przez Roalda Amundsena.

Pierwszy był norweskim zoologiem, oceanografem, badaczem polarnym i laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. W latach 1888-1889 przeprawił się na nartach przez Grenlandię, a na tym oryginalnym statku dotarł najbliżej niż ktokolwiek do tej pory do bieguna północnego. Jego przodkiem był Hans Nansen (1598-1667), kupiec i burmistrz Kopenhagi, który brał udział w pierwszych wyprawach w rejon Morza Białego.

Drugi był żeglarzem, oficerem i badaczem Arktyki. W 1888 roku przeszedł z Nansenem Grenlandię. Był dowódcą tego statku w czasie wyżej wspomnianej ekspedycji. Odkrył wtedy Wyspy Sverdrupa.

Trzeci był norwesko-duńskim badaczem polarnym i pierwszym zdobywcą bieguna południowego. W czasie Belgijskiej Wyprawy Antarktycznej w latach 1897-1899 jako drugi oficer na statku „Belgica” dokonał wraz z innymi uczestnikami pierwszego udanego zimowania w rejonie Antarktydy. 14 grudnia 1911 właśnie na tym oryginalnym statku, który użyczył mu Nansen, dotarł jako pierwszy do bieguna południowego. Przepadł bez wieści w 1928 roku w czasie ekspedycji ratunkowej.

Historie o ludziach i ich poczynaniach złączyły się ze statkiem Fram tak bardzo, że zebrało się kilka komitetów, które pracowały nad jego ocaleniem. W latach eksploatacji 1892-1914 Fram pływał po wodach niedostępnych dla ludzkości, skutych lodem, okrutnie surowych. Zapełnił się wszystkim tym, czego uczestnicy wypraw potrzebowali i co na swoich drogach znajdowali, łącznie z chorobami, a w ich konsekwencji zwłokami. Mały pływający świat, będący błogosławieństwem i przekleństwem, dający schronienie, odkrywcze możliwości, ale i będący więzieniem.

Dopiero w 1936 roku udało się postawić go tutaj, na półwyspie Bygdøy w Oslo. Dwa lata wcześniej Stowarzyszenie Architektów ogłosiło konkurs architektoniczny na zaprojektowanie budynku, w którym mógłby zostać umieszczony. W jego wyniku wyłoniono zwycięzcę Bjarne Tøiena i jego projekt „Saga”. Fram został wciągnięty do nowego obiektu przy pomocy silnika elektrycznego. Uroczyste otwarcie miało miejsce 20 maja 1936 roku. Od początku muzeum cieszyło się ogromnym powodzeniem. Statkowi nie tylko, że można przyjrzeć się z zewnątrz, ale i wejść do środka, odkryć naukowo-polarny świat z przełomu XIX i XX wieku, gdy pasjonaci tracili głowę dla niedostępnych skrawków naszej planety, czasem przypłacając to życiem.

Zdjęcia (27)

Komentarze (0)